Dự toán gói thầu mua sắm thiết bị xây dựng là một phần quan trọng trong quá trình đấu thầu. Dự toán gói thầu này bao gồm các thành phần chi phí như chi phí mua sắm thiết bị, chi phí lắp đặt, chi phí vận hành, chi phí bảo trì, và chi phí dự phòng. Chi phí dự phòng trong dự toán gói thầu mua sắm thiết bị xây dựng bao gồm các khoản dự phòng cho chi phí sửa chữa, chi phí thay thế, và chi phí khác.
Dự toán gói thầu mua sắm thiết bị xây dựng là một phần quan trọng trong quá trình đấu thầu. Dự toán gói thầu này bao gồm các thành phần chi phí như chi phí mua sắm thiết bị, chi phí lắp đặt, chi phí vận hành, chi phí bảo trì, và chi phí dự phòng. Chi phí dự phòng trong dự toán gói thầu mua sắm thiết bị xây dựng bao gồm các khoản dự phòng cho chi phí sửa chữa, chi phí thay thế, và chi phí khác.
Giá gói thầu (bằng tiền) được phê duyệt trong kế hoạch đấu thầu, là mức ngân sách tối đa mà Chủ đầu tư quyết định cho gói thầu và cũng chính là cơ sở để làm mục tiêu phê duyệt trúng thầu (khi giá đề nghị trúng thầu không vượt giá gói thầu được phê duyệt), giá ký hợp đồng thì không thể vượt quá giá trúng thầu. Có thể hiểu đơn giản đó là giới hạn của ngân sách mà Chủ đầu tư bỏ ra để trả cho gói thầu, trong trường hợp cần phải thay đổi thì sẽ ảnh hưởng đến cơ cấu chung của dự án và thủ tục sẽ tương đối phức tạp. Tổng mức đầu tư xây dựng, dự toán xây dựng của dự án, dự toán xây dựng công trình, dự toán gói thầu xây dựng được phê duyệt là cột mốc để xác định giá gói thầu có hợp lý không. Đối với những dự án không phức tạp thì khi xây dựng kế hoạch đấu thầu được xác định luôn bằng dự toán gói thầu và không cần lập dự toán gói thầu ở các bước sau nữa.
Dự toán của gói thầu được tạo nên từ việc xác định theo từng gói thầu, phù hợp với kế hoạch lựa chọn nhà thầu, trước khi tổ chức lựa chọn nhà thầu thì cần thực hiện dự toán xây dựng công trình đã được phê duyệt. Chính vì vậy đối với những dự án lớn, thời gian thực hiện sẽ dài hơn và dự toán gói thầu sẽ chính xác hơn và được thay thế giá gói thầu theo xử lý tình huống tại Khoản 2 Điều 117 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP:
"2. Trường hợp dự toán được phê duyệt của gói thầu cao hơn hoặc thấp hơn giá gói thầu ghi trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu đã duyệt thì dự toán đó sẽ thay thế giá gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu theo nguyên tắc sau đây:
a) Trường hợp dự toán được duyệt cao hơn giá gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu nhưng bảo đảm giá trị cao hơn đó không làm vượt tổng mức đầu tư của dự án, dự toán mua sắm được duyệt thì không phải điều chỉnh kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Trường hợp giá trị cao hơn đó làm vượt tổng mức đầu tư của dự án, dự toán mua sắm được duyệt thì phải điều chỉnh kế hoạch lựa chọn nhà thầu; nếu hình thức lựa chọn nhà thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu đã duyệt không còn phù hợp thì phải điều chỉnh hình thức lựa chọn nhà thầu;
b) Trường hợp dự toán được duyệt thấp hơn giá gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu mà không làm thay đổi hình thức lựa chọn nhà thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu đã duyệt thì không phải điều chỉnh kế hoạch lựa chọn nhà thầu; trường hợp cần điều chỉnh hình thức lựa chọn nhà thầu cho phù hợp với giá trị mới của gói thầu theo dự toán được duyệt thì phải tiến hành điều chỉnh kế hoạch lựa chọn nhà thầu."
Theo Điều 6 Thông tư 11/2021/TT-BXD và khoản 5 Điều 17 Nghị định 10/2021/NĐ-CP, chi phí dự phòng trong dự toán gói thầu mua sắm thiết bị xây dựng bao gồm hai thành phần chính:
Như vậy, chi phí dự phòng trong dự toán gói thầu mua sắm thiết bị xây dựng là một phần quan trọng để đảm bảo cho gói thầu và phải được xác định phù hợp với hình thức hợp đồng sử dụng cho gói thầu ghi trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu.
Theo dự thảo, các chi phí lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia (Hệ thống) bao gồm:
Chi phí đăng ký tham gia Hệ thống, nộp 1 lần khi đăng ký là 550.000 đồng, đã bao gồm thuế giá trị gia tăng.
Chi phí duy trì tên và hồ sơ năng lực của nhà thầu, nhà đầu tư trên Hệ thống 550.000 đồng/năm. Nhà thầu, nhà đầu tư phải nộp chi phí này kể từ năm thứ hai trở đi sau năm đăng ký tham gia Hệ thống.
Chi phí nộp hồ sơ dự thầu 330.000 đồng/gói thầu; chi phí nộp hồ sơ đề xuất 220.000 đồng/gói thầu.
Chi phí nhà thầu trúng thầu được tính bằng 0,033% giá trúng thầu nhưng tối đa 3.300.000 đồng. Đối với gói thầu chia theo lô thì chi phí nhà thầu trúng thầu được tính theo giá trị trúng thầu của mỗi lô.
Chi phí sử dụng Hợp đồng điện tử được tính bằng 0,033% giá hợp đồng nhưng tối đa 3.300.000 đồng. Chi phí sử dụng Hợp đồng điện tử bao gồm các chi phí cho các Hợp đồng điện tử được ký kết trên Hệ thống hoặc Đơn hàng được ký số xác nhận thành công tại Phân hệ mua sắm điện tử.
Chi phí đăng tải thông tin về đấu thầu trên Hệ thống, Báo Đấu thầu như sau: Chi phí đăng tải thông báo mời thầu, thông báo mời quan tâm, thông báo mời sơ tuyển 330.000 đồng/(gói thầu/dự án)/thứ tiếng; chi phí đăng tải thông báo mời chào hàng, danh sách ngắn là 165.000 đồng/gói thầu/thứ tiếng.
Dự thảo cũng nêu rõ, Trung tâm Đấu thầu qua mạng quốc gia, Báo Đấu thầu có trách nhiệm thu, quản lý và sử dụng khoản thu chi phí sử dụng dịch vụ theo quy định tại Thông tư này để cung cấp dịch vụ trên Hệ thống, Báo Đấu thầu.
Nguồn thu từ chi phí sử dụng dịch vụ để thực hiện các nhiệm vụ duy trì, quản lý, vận hành và phát triển Hệ thống; đăng tải thông tin về đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư trên Hệ thống, Báo Đấu thầu; lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trên Hệ thống; các nhiệm vụ chi thường xuyên, chi đầu tư khác liên quan đến việc tổ chức quản lý, duy trì, vận hành và phát triển Hệ thống, Báo Đấu thầu.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang lấy ý kiến góp ý của nhân dân đối với dự thảo này tại Cổng Thông tin điện tử của Bộ.
Khi tham gia nhà thầu cần lưu ý cả gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu và dự toán gói thầu đều được duyệt. Trong những tình huống dự toán gói thầu được duyệt thấp hơn giá gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu thì khi bỏ thầu, nhà thầu cần bỏ giá cao hơn thì không đủ điều kiện xem xét trúng thầu. Trong tình huống dự toán gói thầu được duyệt cao hơn thì ta có thể bỏ giá dự thầu cao hơn giá gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Lúc đó cần lưu ý nên để thấp hơn dự toán gói thầu được duyệt để không vướng vào tình huống bị kết luận là vượt giá gói thầu.
Như chúng ta đã biết, việc công khai giá gói thầu theo Luật Đấu thầu 2013 là bắt buộc, cụ thể tại Điểm a) Khoản 1 Điều 8 Luật Đấu thầu 2013:
“1. Các thông tin phải được đăng tải trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, Báo đấu thầu bao gồm:
a) KẾ HOẠCH LỰA CHỌN NHÀ THẦU, NHÀ ĐẦU TƯ;...”
Tại Điều 35 Luật Đấu thầu 2013 quy định về nội dung kế hoạch lựa chọn nhà thầu:
Nội dung kế hoạch lựa chọn nhà thầu đối với từng gói thầu bao gồm:
4. Hình thức và phương thức lựa chọn nhà thầu:
5. Thời gian bắt đầu tổ chức lựa chọn nhà thầu:
7. Thời gian thực hiện hợp đồng:
Về thời điểm đăng tải theo điểm c) khoản 1 Điều 8 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP quy định:
“c) Đối với thông tin tại các ĐIỂM a, d, đ, g và h khoản 1 điều 8 của Luật Đấu thầu, các tổ chức chịu trách nhiệm đăng tải thông tin phải bảo đảm thời điểm tự đăng tin KHÔNG MUỘN HƠN 7 NGÀY làm việc, kể từ ngày văn bản được phát hành”
Qua đó ta thấy rất rõ giá gói thầu phải được công khai trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Tuy nhiên, chính các quy định của pháp luật về đấu thầu và luật có liên quan lại làm vấn đề phức tạp hơn đó chính là dự toán gói thầu vì theo khoản d) Điều 42 Luật Đấu thầu 2013 nêu rằng: "Trường hợp dự toán của gói thầu được phê duyệt thấp hơn hoặc cao hơn giá gói thầu được phê duyệt thì dự toán này sẽ thay thế giá gói thầu để làm cơ sở xét duyệt trúng thầu" và khoản 2 Điều 117 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP như trích dẫn ở trên.
Thường sẽ có một khoảng thời gian dài hay ngắn tùy thuộc vào quy mô, tính chất, tiến độ thực hiện dự án, và giữa thời điểm đăng tải Kế hoạch lựa chọn nhà thầu đến khi tổ chức thông báo mời thầu một gói thầu. Các gói thầu xây lắp thương có dự toán sau cùng, sau khi chủ đầu tư đã phê duyệt dự toán xây dựng và dự toán gói thầu sẽ được cập nhật trước thời gian đóng thầu 28 ngày theo quy định. Vì vậy các gói thầu thường có giá biến động từ khi lập kế hoạch đấu thầu cho đến khi thông báo mời thầu.